18 marca 11.37

Rosyjskie rakiety spadły na Lwów. Najprawdopodobniej nadleciały z Morza Czarnego. Nigdy nie byłem we Lwowie, a teraz są tam powietrzne pociski. W ogóle jakiś czas temu jedna z klas w mojej szkole planowała wycieczkę do Ukrainy. To był jeszcze inny świat. W zasadzie trudno sobie go przypomnieć. Trudno wyobrazić sobie, kiedy taka wycieczka będzie możliwa. 

W Jekaterynburgu, rosyjskim mieście, uczniowie, którzy zostali przywiezieni przez władze na wiece prowojenne, są zawstydzeni i uciekają przed kamerami dziennikarzy. Niezależnie od wszystkich bojkotów Rosji, siłą rzeczy myślę o tym uczniach, w końcu jestem nauczycielem. Dzisiaj w Rosji odbędzie się wiele takich wieców. Rzeczniczka rosyjskiego MSZ Marija Zacharował publicznie zaprzeczyła, jakoby Rosja bombardowała ukraińskie miasta. Dowody w tej sprawie nazwała kłamstwem i zasugerowała, że to fotomontaż. 

Myślę, że nie jesteśmy w stanie zrozumieć skali rosyjskich kłamstw. Nie mieszczą się w jakichkolwiek standardach okłamywania, gdyż nawet kłamstwo ma swoje standardy. 

My mamy własne. Rząd postanowił wdrożyć tarczę antyputinowską, powiedział Mateusz Morawiecki. Będziemy starali się przeciwdziałać inflacji, która jest jeszcze wyższa niż miesiąc, czy dwa miesiące temu. Ale prócz tego będziemy skupiać się na sprawach zadbania o miejsca pracy, czy pomocy firmom, które działały na rynku rosyjskim, dodał. Będziemy zajmowali się derusyfikacją polskiej i europejskiej gospodarki, zapowiedział, ale nie sprecyzował, czy to oznacza, że rząd poda się do dymisji, bo chyba dla przykładu powinien. 

Generalnie robi się coraz bardziej niezręcznie. Pomimo nałożonego po aneksji Krymu w 2014 roku embarga na sprzedaż broni do Rosji, 10 państw członkowskich Unii Europejskiej wyeksportowało do państwa Władimira Putina sprzęt wojskowy o wartości 346 milionów euro, donoszą dziennikarze Investigate Europe. Na liście eksporterów broni do Rosji są: Francja, Niemcy, Włochy, Austria, Bułgaria, Czechy, Chorwacja, Finlandia, Słowacja i Hiszpania. Żeby było jeszcze bardziej przygnębiająco: nie tylko UE sprzedawała broń do Rosji po aneksji Krymu, Federacja Rosyjska pozostała również drugim największym rynkiem zbytu dla broni eksportowanej z Ukrainy, piszą dziennikarze IE, a ja czytam o tym na Onecie. W zasadzie to nie jest jakaś wyjątkowo tajemnicza sprawa. Handel trwa zawsze, nawet gdy giną ludzie, Nestle coś wie na ten temat. Broń jest znakomitym towarem. Okrucieństwo historii polega na tym, że Ukraińcy mogą ginąć z powodu broni, którą sami sprzedali Rosjanom. Europa, która teraz próbuje powstrzymać Putina, wcześniej sprzedawała mu pistolety i okręty.

Możemy mieć wątpliwości, czy Władimir Putin kiedykolwiek odpowie za swoje zbrodnie. Pamiętajmy jednak, że zbrodni nie dokonuje sam Putin. Zbrodni dokonują rosyjscy żołnierze oraz ich dowódcy. Świat powinien skupić się na dotarciu do nich. To oni przede wszystkim mogą zapłacić cenę za zbrodnicze działania. Mogą zostać aresztowani w każdym kraju, w którym się znajdą. Również w Polsce. Świat powinien im to uświadomić, powiedziała Wirtualnej Polsce prof. Patrycja Grzebyk z UW, ekspertka specjalizująca się w międzynarodowym prawie karnym i humanitarnym.

Myślę o tej odpowiedzialności. Już raz na wielką skalę toczyły się takie procesy. Najpierw zamordowano mnóstwo ludzi, zburzono miasta, po czym trzeba było znaleźć w ludzkim języku słowa, a w prawie kary, żeby odpowiednio potępić i ukarać przestępców. W tej chwili wszystko wróciło, jesteśmy w pewnym sensie w tym samym miejscu, nawet jeśli siedzimy bezpieczenie w biurze, aucie, stoimy w kolejce. 

Rosjanie ostrzelali w nocy z czwartku na piątek ekopark Feldman w obwodzie charkowskim, gdzie żyje ponad 300 gatunków zwierząt. Zginęły dwa orangutany i szympans, przekazała agencja informacyjna Interfax-Ukraina. Absurdalność wojny polega na tym, że umiera wszystko, co znajdzie się na jej drodze. Ludzie, zwierzęta, plany, nadzieje. Czytaliśmy o tym w wierszach Baczyńskiego, najprawdopodobniej nie rozumieliśmy zbyt wiele. Często w szkole mówiłem uczniom, że nie ma sensu pytać samego siebie, co by się w takiej sytuacji zrobiło, bo tego nie wiemy, nie potrafimy wyobrazić sobie wojny, nawet teraz do nas nie dociera wszystko. Oglądamy Mariupol, Charków, ale nie rozumiemy. 

Wołodymyr Zełenski odwiedził szpital, w którym w jednej z sal leżała bohaterska nastolatka. W czasie ostrzału osłoniła ciałem swojego młodszego brata. Tego też nie rozumiemy, choć podziwiamy. 

28 marca ruszy Rossgram, czyli rosyjska kalka Instagrama, a rozpoczęcie operacji wojskowej na Ukrainie i nowa fala sankcji spowodowały gwałtowny wzrost zapotrzebowania na leki antydepresyjne w Rosji. A przecież tak mało brakowało, wszystko miało być inaczej. Jedna decyzja zmieniła bieg świata, wszystko co, się stało, mogło się przecież nie stać, przynajmniej w teorii, choć eksperci uważają, że ostrzegali, choć niewielu słuchało.

Zaczynają się rozliczenia. Jacek Gądek rozmawiał z Thomasem Urbanem, wieloletnim korespondentem niemieckiej gazety Süddeutsche Zeitung, który powiedział wprost, że polityka Niemiec utorowała drogę agresywnej polityce Putina. Socjaldemokraci w Niemczech popełniali straszne błędy, które tylko zachęcały Putina do kolejnej wojny z Ukrainą, twierdzi. Dodaje również: Wojna jest też wynikiem polityki Niemiec pod 16-letnimi rządami Angeli Merkel. 

Teraz wszyscy wiedzą wszystko, jesteśmy mądrzejsi o każdą śmierć Ukraińca. Każdą śmierć dziecka. Każdą bombę, która spada na dom. 

W tłumie uchodźców na przejściu granicznym z Ukrainą Straż Graniczna zatrzymała kobietę, prawdopodobnie obywatelkę Uzbekistanu, która jest podejrzana o związki z tzw. Państwem Islamskim, podało Radio ZET, a informację potwierdziła w rozmowie ze stacją Marta Pętkowska, rzeczniczka prokuratury w Przemyślu. Generalnie wszystko może się zdarzyć w takich sytuacjach. Nie ma co się dziwić. Każdą okazję są w stanie wykorzystać ludzie nikczemni.

Każdy ładunek, który zawiera broń dla Ukrainy, stanie się prawomocnym celem dla Rosji, powiedział Ławrow, tylko nie sprecyzował, czy już na terenie Ukrainy, czy na przykład Polski. Rosyjski dziennikarz napisał w mediach społecznościowych prawdę o terrorze w Mariupolu. Nie mogę dłużej milczeć, ogłosił oraz to, że teraz będzie musiał uciekać. To, że on będzie atakować Lwów i zachód Ukrainy, nie jest dla mnie nowością. Wiem, że Putin chce mieć całą Ukrainę. To jego chory apetyt, powiedział Aleksander Kwaśniewski. W komiksach, które bardzo lubię, często pojawiają się różnego rodzaju pożeracze światów. Teraz mamy jednego prawdziwego, który jest bardziej przerażający od wszystkich komiksowych łotrów razem wziętych.

Zastanawiam się, czy to nam coś dało, czytanie książek, oglądanie filmów o zagładzie. Czy w jakiś sposób przygotowało? Czy może całkowicie na odwrót? Większość filmów i książek kończy się w miarę dobrze. Rzadziej następuje koniec zupełny.

Poza tym, jak zawsze ostatnio. Polska chce odwołać pandemię, a eksperci mówią, że to za wcześnie, nadal umierają ludzie, ale nikt nie słucha ekspertów. Do Polski dotarło dwa miliony uchodźców, a my nadal nie wiemy, jak ogarnąć edukację i egzaminy dzieci z Ukrainy, gdyż nikt nie słucha ekspertów, a Przemysław Czarnek słucha tylko swojej rady do spraw wszelakich, której ufa. Janusz Kowalski podobno planowany jest na wiceministra rozwoju, a z Polski nadal nie został wydalony ambasador Rosji. Maciej Orłoś został przyłapany na czułościach z nową partnerką. 

Migdalili się na ławce w parku, to chyba dobrze, można co najwyżej zazdrościć, wielu chciałoby się migdalić, a nie ma takich możliwości.